Savol: Assalomu alaykum Gavhar Zayirovna. Aytingchi, xalqimizning asriy orzusi amalga oshib, Davlat mustaqilligiga erishilganiga ham mana 31 yil to‘lyapti. Ana shu tarixiy davr senator Gavhar Alimovaning hayotida qanday ahamiyatga ega bo‘ldi?
-Albatta, mustaqillik mening hayotimda juda katta ahamiyatga ega. Har gal mustaqillik bayramida ota-onam qayta-qayta esimga tushadi. Shu kunlarda shurolar davri, suronli urush dahshatlari, undan keyingi yillarni oila davrasida ko‘p xotirlaymiz. Onam tez-tez Ikkinchi jahon urushi davri va undan keyingi qiyinchiliklarni eslardilar. Onamning xotiralaridan biri menga qattiq ta’sir qilib, yuragimga abadiy o‘rnashib qolgandi. Bu voqea doim ko‘z oldimda turadi, – deya hikoya qilgan edilar onam.- Uyimiz oldida tut daraxti bo‘lardi. Shu tutning tagida bir o‘rtog‘im, qadrdonim shishib o‘ldi. Nima uchun bunday bo‘lgan deb so‘raganimizda, kattalar osongina tushuntirishdi. Ya’ni ochlikdan, yo‘qchilikdan deyishgandi. Bug‘doy uni topilmagani uchun odamlar arpadan non, kepakdan ko‘moch qilib yeganligi, boshqa yeb bo‘lmaydigan narsalarni ham iste’mol qilib, shishib o‘lgan derdilar. Onamning doim dasturxondagi non ushog‘larini terib yeganlarining sababi ham shu ekanligini keyinchalik tushunganman. Yegulik boshqa narsa bo‘lmaganligi uchun tutdan shinni qilib, turshak va quritilgan tut mevasi bilan kun ko‘rganligini aytib berardilar.
Yana bir narsani aytishim lozim. Aynan 1991 yil mustaqillik e’lon qilingan yili turmushga chiqqanman. To‘yimiz bo‘lib o‘tgach Toshkentga ko‘chib ketdik. O‘shanda ya’ni 1992-1994 yillar juda og‘ir kelgandi. Magazinlarda odamlar oziq-ovqat uchun navbatda turardilar. O‘zimiz ham ko‘ponga yarimta non, yarimta sovun, yarim kilo go‘sht, yarim kilo guruch olganmiz. Navbatimiz kelishini soatlab kutardik. Qarang o‘shanda to‘yga sarpo qilish uchun narsa izlaganim esimdan chiqmaydi. Ikki dona yostiq jildi izlab bozorni rosa kezganmiz. Mebel olish haqida gapirib o‘tirmasak ham bo‘ladi.
Bugungi kunlarimizga qarang, hamma narsa muhayyo. Bozorlarimiz nonu-patir, mevayu sabzavotlar, shirinliklar, boshqa noz-ne’matlar bilan to‘la.
Mana mustaqillik bizga nima berdi? Birinchi navbatda erkinlik. To‘kin-sochinlik. Hamma joy obod. Ijtimoiy, iqtisodiy sohadagi, ta’limdagi tub o‘zgarishlar. Bularni so‘z bilan ta’riflash mushkul. Mustaqillikning har bir ne’matini asrab -avaylashni, qadriga yetishni oilamizning kattalaridan o‘rganganman.
Savol: Shukronalik sizning nazdingizda nima?
– Men shukronalik haqida o‘ylasam ko‘z oldimga yana aziz onamning siymolari keladi. Onam o‘zlari yetimlikda o‘sgan. Otalari ilm yo‘lidan ketganligi, xalq ichida katta hurmatga sazovorligi bois Sibirga surgun qilinganlarini, hatto qabrlari qayerda ekani noma’lumligi, 4 farzand juda qiyinchlikda katta bo‘lganlarini doim ko‘zda yosh bilan xotirlardilar. “Bug‘doy nonga qornim to‘yib o‘lsam armonim yo‘q edi”- deya qanchadan qancha insonlar hayotdan ko‘z yumganini esga olardilar. Yana bir narsa hech yodimdan chiqmaydi. Har safar non yopganida onam nonni ko‘zlariga surtardilar. Nega doim shunday qilasiz ona, deganimda u kishi “bolam mana shu bug‘doy nonni o‘zi tugul uning hidiga zor bo‘lib o‘lib ketganlar qancha bo‘ldi. Ocharchilikdan, qahatchilikdan ming-minglab odamlar o‘lib ketdi. Mana shu kunlarimizga shukr, derdi. Nonning ushog‘iniyam uvol qilmaslikni tayinlardilar.
Men ko‘proq rahmatli katta onam, otam va onajonimning nasihatlarini, tarbiyasini olib, Samarqand viloyati Jomboy tumanining Xo‘ja qishlog‘ida katta bo‘lganman. Shu o‘rinda bir voqea esimga tushdi. 1980 yillar edi. Sirayam ko‘z oldimdan ketmaydi. Saharda ota-onam uyga yig‘lab kirib kelishdi. Buning sababini so‘raganimizda sho‘ro ma’muriyati Hayitga ota-onasini boshiga borgan boshqa odamlar singari ularni ham haydab qabristonga kiritishmaganligini ko‘zda yosh bilan aytishdi. Shundan so‘ng ular uyda duo-fotiha qildilar.
…Esimda bir kuni kechqurun bir joyga bordik. Kichik farzand bo‘lganligim uchun ular meni o‘zlari bilan olib ketardilar. Kichkina bir eshikdan kirib ziyorat qilib chiqdik. O‘shanda men u joyni qanaqa joy ekanligini bilmadim. Qarangki. men o‘shanda yashirincha, ota-onam bilan ziyorat qilib kelgan joy Al-Buxoriyning qabri ekan. O‘sha yillari yana bir voqeani guvohi bo‘lganman. Navro‘z bayrami arafasida onam uyda yashirincha sumalak qilib qo‘shnilarga tarqatganlar.
O‘tmishdagi shu iztirobli, tahqirli hollar uchun ham bugungi kunlarga shukr qilish kerak.
Savol: Hokim, Senator Gavhar Alimovaning armoni bormi?
-Menimcha armoni yo‘q inson bo‘lmasa kerak. Lekin men bugun mana shu kunlarimga ming bora shukr qilaman. Faqat birgina armonim bor. Bugun haqiqatdan ham juda katta o‘zgarishlar davrida yashayapmiz. Qishloqlar, shaharlardagi bunyodkorlik ishlari, qo‘yinki bugungi barcha islohotlarning xalq uchun uning farovon turmushi uchun, inson qadri uchun xizmat qilayotgani bu har o‘zbekistonlik uchun juda katta faxr. Bugun bo‘layotgan mana shunday o‘zgarishlarni, mana shunday faraxli, dorilomon kunlarni ota-onam ko‘rolmagani men uchun – armon. Shu kunlarni ko‘rganlarida nima der ekanlar deb, o‘ylab ketaman har doim.
Yana bir narsa menga armon bo‘lgan. Gdlyan-Ivanovlar davrida ko‘plab insonlar paxta ishi bo‘yicha nohaqlik qurboni bo‘lganlar. Otam ham o‘sha davrlarda to‘g‘riso‘z, halol va vijdonan ishlagan bo‘lsada jabr ko‘rganlar. Mustaqillik sharofati bilan boshqalar singari otamning ham nomi oqlandi
Lekin o‘sha vaqtlarda otamning qanchalar qiynalganlari, tunu-kun tinim bilmay ishlaganlari ko‘z oldimdan ketmaydi. Qarangki bugun mana shunday fidoyilik bilan ishlayotgan, el-yurt uchun mehnat qilayotgan insonlarning xizmatlari ulug‘lanib, e’tirof etilmoqda. Bu ham bugun yurtimizda Muhtaram Prezidentimiz tomonidan olib borilayotgan islohotlarning barchasi inson qadr-qimmatini eng oliy darajaga ko‘tarish, uning farovonlikda va baxtiyorlikda yashashiga qaratilganligining natijasi.
Savol: Gavhar Alimovaning bolalik davri qanday o‘tgan!
-Bugungi kun bolalariga qarab judayam havasim keladi. Ayniqsa, 1 sentyabr kuni quvonch va sog‘inch bilan maktab tomon ketayotgan o‘quvchilarni ko‘rsam beixtiyor o‘zimning maktab davrlarim esimga tushib ketadi. U vaqtlarda bunaqangi chiroyli maktablar, sinflar, o‘quvchilarning bir xil formalari qayerda edi. Topganimizni kiyib ketaverardik. Onam hamma qatori forma tikib bergandilar. 5 kun o‘qib yo o‘qimay hamma maktab o‘quvchisi paxtaga jalb etilardi. Juda qiyin davrlar edi o‘shanda. Bilasizim biz faqat turishimizdan bola edik xolos. Lekin o‘sha vaqtdagi tashvishlar, qiyinchiliklar bolalarni ham go‘yoki keksaytirib qo‘ygandi. Biz ham kattalar singari faqat ishni, ota-onamizga yordam qilishni o‘ylardik…
4 sinfdan paxtaga chiqardik. 5 sentyabrdan paxta terimi boshlangan bo‘lsa, 26 dekabrda qaytganimizni eslayman. 4 sinfdan – tushlikdan keyin paxta terilgan bo‘lsa, 5 sinfdan maktablar paxta yig‘im terimi bois yopilgan. Maktablarimiz darvozasiga ilingan qulflar hamon ko‘z oldimda..
Bugungi o‘quvchilarni ko‘rib qaniydi, mana shu davrda o‘qiganimda deb o‘ylayman. Ayni paytda yoshlar uchun yaratilayotgan imkoniyatlar, “Yoshlar daftari” orqali berilayotgan yordam, ta’lim olishdagi qulayliklar biz uchun ro‘yo bo‘lgan. Har bir yosh bundan foydalanishi, faqat bilim olishi kerak.
Lekin shunday qiyin davrda ham otam meni yaxshi o‘qishimni judayam istardilar. Ular istaganidek o‘qishga harakat qildim.
O‘qishni tugatdim. Dastlabki faoliyatimni o‘qituvchilikdan boshladim. 1999 yilda Toshkent shahri Hamza tumanidagi, hozirgi Yashnobod tumani hokimiyatiga xotin-qizlar bo‘limiga ishga kirdim. Xursand bo‘lib, otamga mana men Toshkent shahriga ishga kirdim deb guvohnomamni ko‘rsatdim. Shunda haligacha esimdan chiqmaydi ikki kun turgan bo‘lsam uyga kelgan har bir odamga “qarang qizim Toshkentga hokimiyatga ishga kirdi, albatta, kelgusida qizim hokim bo‘ladi”,- deb niyat qilib, duo qildilar. Otamning niyatlari qarangi, ijobat bo‘ldi. O‘sha davrlarda oddiy bir qishloq qizining, oddiy bir ayol kishining hokim bo‘lishi, bu ishonib bo‘lmaydigan haqiqat edi. Bugun oradan 23 yil o‘tib men otamning orzo‘sini amalga oshirdim. Ko‘p yillar hokimiyat tizimida, boshqa turli lavozimlarda otam-onam o‘rgatganidek faqat vijdonan, halol mehnat qildim.
Men bugun Muhtaram Yurtboshimizning ayollarni qo‘llab-quvvatlash, hayotdagi o‘rnini yuqori darajaga ko‘tarish borasidagi odilona siyosati bois, ayol boshim bilan bir shaharga rahbar bo‘ldim.
Bilasizmi, Hazrat Navoiyning bir fikrlari bor: “Insonni jinsiga qarab emas, tafakkuri, ongiga qarab baho beriladi.” Demak, o‘g‘il bo‘ladimi, qiz bo‘ladimi farzandlarimizga zamonaviy ta’lim-tarbiya berib ularni rahbarlik lavozimiga tayyorlashimiz kerak.
Biz oilada 7 farzand 5 qiz, 2 o‘g‘il edik. Lekin otam ko‘proq biz qizlarni yaxshi ko‘rardilar. Bizni bilim olishimiz, yaxshi vazifalarda ishlashimizni astoydil istaganlar.
Otam onasidan, onam esa otasidan yoshligidan yetim qolgan. Onam bizni tikuvchilik bilan voyaga yetkazganlar. Aka-ukalar, hammamiz mehnat qilardik onamga yordam qilish uchun. 7 qutilab pilla qurti boqqanmiz. Men otamning medal va ordenlarini tomosha qilishni yaxshi ko‘rardim. Yashirilgan joyidan olib taqib ko‘rardim.
Buvim bizga arab tilidagi kitoblardan hadislarni o‘qib berardilar. Onam esa maqollarni aytib, ularni mazmunini tushuntirib berardilar. Onam tozalik, sarishtalikni yaxshi ko‘rardilar. Biz farzandlarga ham bu hol tartib-qoidaga aylangan edi.
Otam juda tartibli inson edilar. Sharof Rashidov bilan uchrashganlarini doim xursandchilik bilan eslardilar. Otam Kattaqo‘rg‘on suv ombori qurilishida ham juda faol qatnashganlar. Hatto mukofotlar olganlar. O‘sha vaqtdagi voqealar haqida faxr bilan gapirib berardilar. Qarangki, yillar o‘tib otamning qadami yetgan, mehnati singgan joylarni ko‘rish, shu yerda ishlash menga nasib etdi.
Savol: Yoshlar tarbiyasidagi bo‘shliq haqida fikrlaringiz qanday. Ularda shukronalik hissini shakllantirishda nimalarga e’tibor berish lozim deb o‘ylaysiz?
– Yoshlarning tarbiyasida adashish bu juda katta yo‘qotish bo‘ladi. Chunki Yangi O‘zbekistonning kelajagi, istiqboli mana shu yoshlar qo‘lida. Yoshlar tarbiyasida oiladagi muhitning sog‘lom bo‘lishiga alohida e’tibor berish lozim. Oilaning kattalari, avvalo ota-onaning o‘zi o‘rnak bo‘ladi, farzand tarbiyasida. Xalqimizda “Qush uyasida ko‘rganini qiladi” degan naql bejizga aytilmagan. Yuqorida men o‘zim misolimda bu haqda to‘xtaldim.
Mendagi bilim olishga, katta maqsadlar sari intilishga bo‘lgan ishtiyoq, shukronalik aynan buvim, ota-onamning bizga aytib bergan o‘tmish hayoti, boshidan o‘tkazgan qiyinchiliklari sabab yuzaga kelgan. O‘sha davrda bug‘doy, bir burda non topolmay qiynalib arpa, kepak nonini yeyishga majbur bo‘lgan va buning oqibatida bevaqt dunyodan o‘tgan insonlar ko‘z oldimda doim gavdalanardi. Ularni orasida bolalar, ayollar, keksalar bo‘lgan.
Bugun yoshlarimiz ota-bobolari, momolari qanchalik qiyin sharoitlarda yashaganlarini bilishi kerak. Lekin turli qiyinchiliklar bo‘lsada shukr qilganlar.
Bugun Davlatimiz rahbari shuning uchun ham nuroniylarni yoshlarga yetakchi, yo‘lboshchi bo‘lishlariga e’tibor qaratib bu boradagi ishlarni yo‘lga qo‘ydilar. Mahallalarda nuroniylar yoshlarga biriktirilib, uch avlod uchrashuvlari tashkil qilinyapti. Agar mana shu uchrashuvlar, suhbatlar orqali nuroniylar o‘tgan kunlardagi qiyinchiliklar haqida yoshlarda taassurot uyg‘otmas ekanlar yoshlar buni tushunmaydi. Bugungi axborot xuruji avj olgan bir davrda biz yoshlarimizni ommaviy madaniyat, diniy ekstremizm kabi illatlardan asrashimiz kerak.
Savol: Hokimlik davringizda shaharda amalga oshirilgan bunyodkorlik ishlaridan qoniqish hosil qilasizmi? Kattaqo‘rg‘on shahrining kelajagini qanday tasavvur qilasiz?
– Men bugun avvalo mana shu bugungi barcha yutuqlarga muhtaram Prezidentimiz hamda viloyat hokimligining katta yordami tufayli erishilganini alohida ta’kidlab o‘tmoqchiman. Men hokim sifatida ish boshlagan kunimdan hech vaqt o‘tmay pandemiya boshlanib, karantin deb e’lon qilindi. Shunday sinovli kunlarda menga Kattaqo‘rg‘onning xalqi, tadbirkorlari, hoji ota-hoji onalar, nuroniylar, ziyolilar juda katta dalda bo‘ldilar.
O‘shanda Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan tashkil qilingan daftarlarga kiritilgan ko‘plab yordamga muhtoj insonlarga “Saxovat va ko‘mak” jamg‘armasi orqali katta yordam qilindi. Albatta, bu ishlarda barcha kattaqo‘rg‘onliklarning xizmatlari beqiyos bo‘ldi. Mana shuning uchun ham mening bu shaharga mehrim o‘zgacha.
Kattaqo‘rg‘on shahrini rivojlantirish Dasturiga juda katta ishlarni amalga oshirish rejalari kiritilgan. Kelgusida Kattaqo‘rg‘onni Yangi O‘zbekistonning sanoati, ijtimoiy sohalar taraqqiy etgan, yuksak madaniyatli, namunali jamoat tartibi o‘rnatilgan, obod va go‘zal shaharlaridan biriga aylanishiga ishonaman.
Tarixga nazar tashlaydigan bo‘lsak, Movarounnahrning o‘rtasida va qulay hududda joylashgan Kattaqo‘rg‘on madaniyat maskanlaridan bo‘lgan. Bu yerdan Buyuk ipak yo‘lining o‘tganligi, tasavvuf ilmining bilimdoni, alloma, shoir va davlat arbobi So‘fi Ollohyor bobomizning, shuningdek, Miriy, Shavqiy, Noqis, Majidiy, Mutriba, Bahodir Yo‘ldoshev kabi millatimiz faxri bo‘lgan insonlarning yashab o‘tgani ham fikrimizning isboti bo‘la oladi. Lekin shaharning buguni va ertasi yanada farovon, chiroyli bo‘lishi kerak.
Albatta, bugun biz Mustaqilligimizning 31 yilligini yorug‘ yuz bilan kutib olyapmiz. 3 ta ko‘p qavatli uy joy, 4 ta yangi maktabgacha ta’lim tashkiloti, ekologiya bo‘limi, Prezident ta’lim muassasalari agentligi tizimidagi ixtisoslashtirilgan maktab binosi, madaniyat bo‘limining yangi binosi, 15 ta yangi mahalla binolari, mudofaa va soliq idorasining yangi binolari barpo etildi.
Shuningdek, 3 ta (3, 14, 15) maktablarda kapital ta’mirlash, 2 ta (12, 18) maktablarda rekonstruksiya ishlari amalga oshirildi. Ayni damda 2, 11, maktablarda kapital ta’mirlash, Samarqand Davlat Universiteti Kattaqo‘rg‘on filialining o‘quv binosi va yotog‘xona binosida qurilish ishlari amalga oshirilmoqda. 9 maktab uchun yangi bino qurildi. Yangi oilaviy shifoxona foydalanishga topshiriladi. “Obod mahalla” davlat dasturi asosida 4 ta mahallada obodonlashtirish ishlari amalga oshirilmoqda.
Open byudjet dasturi buyicha 8 ta ko‘cha yani, 2680 m asfaltlashtirildi. Shuningdek, yo‘ldosh shaharcha Ingichkada ham keng ko‘lamdagi bunyodkorlik ishlari amalga oshirilmoqda.
Albatta, biz bugun shahrimizda olib borilayotgan bunyodkorlik ishlari haqida ko‘plab gapirishimiz mumkin. Lekin, kelgusida bu borada yanada ulkan maqsadlarni, rejalarni oldimizga qo‘yganmiz va ularni amalga oshirishda bor imkoniyatlardan foydalanamiz.
O‘ylaymanki, biz olib borayotgan barcha islohotlar Yangi O‘zbekistonning yangi Kattaqo‘rg‘onini barpo etish uchun xizmat qiladi.
Men barcha yaxshi ishlarimizda kattaqo‘rg‘onliklarning mehriga, ko‘magiga tayanaman va bizni bu ishlarda qo‘llab -quvvatlashlariga ishonaman.