Samarqand davlat universiteti Kattaqo‘rg‘on filiali

ORIF TO‘XTASHEV (ORIF TO‘XTASH)

  1. Adib hayoti haqida. 1976-yil 19-sentabrda Samarqand viloyati Ishtixon tumani “Beshbola” MFY Beshbola qishlog‘ida o‘qituvchi oilasida tug‘ilgan. Qishloqdagi 24 maktabda tahsil olgan. Dastlabki she’riy mashqlari 4-sinfda o‘qib yurgan kezlarida chop qilingan. Ko‘p o‘tmay O‘zbekiston Qahramoni, Xalq shoiri Abdulla Oripov yosh havaskorga bolalar nashri orqali “Bolakay shoir” nomi ostida oq yo‘l tiladi. Keyinchalik o‘z she’r va kichik maqolalari bilan “G‘uncha”, “Gulxan” jurnallari hamda “Tong yulduzi” (bugungi nomi) gazetasida faol qatnasha boshlagan. Ustoz ijodkorlardan Oydin Hojiyeva hamda Tursunboy Adashboyev ham uning ijodiga umid bildirgan holda adabiy nashrlar orqali oq yo‘l tilashgan. Oilali, 4 nafar farzandning otasi. Hozirda Toshkent shahri Shayxontohur tumanida yashaydi.
  2. Adibning faoliyati haqida. 1998-yilda Samarqand davlat universitetining o‘zbek tili va adabiyoti fakultetini jurnalistika ixtisosligi bo‘yicha bitirgan. Dastlab o‘qish bilan birgalikda mazkur jurnalistika kafedrasida referent vazifasida faoliyat olib borgan. Keyinchalik turli nashrlarda jamoatchi muxbir sifatida ishlagan. Jumladan, O‘zbekiston milliy axborot agentligining “Respublika” gazetasi, shuningdek, “Darakchi” gazetasida ham ma’lum muddat xizmat qilgan. 2001-yildan to 2020-yilga qadar O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasining “O‘zbekiston” teleradiokanalida muharrir, bo‘lim boshlig‘i, “Madaniyat va ma’rifat” telekanalida bosh muharrir o‘rinbosari, shuningdek, “O‘zbektelefilm” studiyasi direktori o‘rinbosari hamda direktori lavozimlarida ishlagan. Ushbu yillar orasida “To‘rtinchi hokimiyat”, “Yozuvchi va zamon”, “Oq va qora”, “Adabiy jarayon”, “Yonimizdagi odam”, “She’r va shuur”, “Uyga qaytib…”, “Tundaliklar” singari ko‘plab adabiy-badiiy ko‘rsatuvlarga mualliflik qilgan. Shuningdek, “Opa- singillar”, “Mehmonxona”, “Bedor tuyg‘ular” va shu kabi bir qancha nomdor teleserial hamda filmlarga muharrirlik qilgan. 2020-yil-mart oyidan e’tiboran energetika tizimidagi “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” aksiyadorlik jamiyati boshqaruvi raisining ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish, davlat tili to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishini ta’minlash masalalari bo‘yicha maslahatchisi lavozimida faoliyat yuritib kelmoqda. Shu bilan birga, 2018- yildan O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi qoshidagi “Bolalar va o‘smirlar adabiyoti” Kengashiga raislik qilib keladi.
  3. Adib ijodi haqida. 7 yoshidan boshlab badiiy ijod bilan shug‘ullanib keladi. Ijodining asosiy qismini bolalarga bag‘ishlab yozilgan she’rlar tashkil qiladi. Nazmiy va publitsistik yo‘lda ham asarlari mavjud bo‘lib, ijtimoiy mavzulardagi tahliliy maqola hamda she’rlari markaziy nashrlarda tez-tez chop etib turiladi. “G‘unchalar tabassumi”, “Quyosh yo‘li”, “Ko‘ngilga tashrif”, “Vatan atri”, “Ajabtovur arznomalar”, “Baxtiyor bolalik” hamda “Ko‘zmunchoq” nomli alohida she’riy kitoblari nashr etilgan. Orif To‘xtash qalamiga mansub bir qancha she’rlar bugungi kun boshlang‘ich ta’lim darsliklariga ham kiritilgan bo‘lib, uning ko‘plab she’rlarini yosh avlod vakillari yaxshi bilishadi.
  4. Adibning eng sara va mashhur asarlari ro‘yxati: “G‘aroyib maktublar yoxud bir dasta xat”, “Ajabtovur arznomalar”, “Oppog‘im-yumshog‘im yoxud nasihatlar”, “Shunday degan ekan” singari turkum asarlari, “Yangi yil ertagi” hamda “Oqila ayol qissasi” rivoyati, “Vatan nadir”, “Vatan – Ona bo‘lsa…”, “Mustahkam oila”, “Bugun bizlar barkamol avlod” she’riy teleroliklari, “Mehmondorchilikda”, “Murosasiz suhbat”, “Mehnatsevar o‘g‘ri”, “Tush”, “Ozod Vatan”, “Telefondagi suhbat” singari she’rlari mashhur.
  5. Adibning film (serial, hujjatli film) bo‘lgan asarlari: Bolalar uchun yozilgan “Mehmondorchilikda”, “Muddao” va “Qurbaqavoy” nomli she’rlari asosida multfilmlar yaratilgan. Shuningdek, Asqad Muxtorning “Adolat” ertagi asosida suratga olingan musiqali videofilm she’riy matnlari muallifi. Bundan tashqari, “O‘zbektelefilm” studiyasi tomonidan yaratilgan bolalarga oid bir qancha badiiy filmlarda ijro qilingan qo‘shiqlar matni ham shoir qalamiga mansub.
  6. Adibning qo‘shiq bo‘lgan asarlari: “Ozar-o‘zbek do‘stligi” qo‘shig‘i O‘zbekiston xalq artisti Ramiz Usmonov ijrosida.“Vatan nadir” qo‘shig‘i mohir san’atkor Rustam G‘oipov tomonidan o‘ziga xos ijro qilingan.“Mehmonxona” teleserialining saundtrek qo‘shig‘i xonanda Shahzoda tomonidan kuylangan.“Bedor tuyg‘ularim” teleserialining saundtrek qo‘shig‘i xonanda Isroil Saidumarov ijrosida.“Halovat ko‘chasi” teleserialining saundtrek qo‘shig‘i xonanda Qilichbek MadallYEV ijrosida.“Yo‘q ekan” qo‘shig‘i xonanda Umarjon MahkambOYEV ijrosida.“Bu yangi O‘zbekiston!” qo‘shig‘i “Bulbulcha” bolalar ansambli tomonidan ijro qilingan. “Bilaman” qo‘shig‘i xonanda Husan tomonidan ijro qilingan“Laylakqor qo‘shig‘i” – bolalar ashula va raqs guruhi ijrosida. “Mehribon ustozlar” – bastakor va xonanda Shuhrat Zokirov ijrosida.“Mustaqillik qo‘shig‘i” – bolalar ashula va raqs guruhi ijrosida“Navro‘zim” qo‘shig‘i – yosh xonanda Saidabbosxon HamrOYEV ijro etgan. “Topilmaydi bunday Vatan” – bolalar xor guruhi ijrosida. “Barkamol avlod” – bolalar ashula va raqs guruhi ijrosida. “Bahor keldi elimizga” – bolalar ashula va raqs guruhi ijrosida “Yangi yil qo‘shig‘i” – bir guruh xonandalar jo‘rligida ijro qilingan.
  7. Adibning spektakl bo‘lgan asarlari: “Oqila ayol qissasi” rivoyati “Handalak” qiziqchilar guruhi vakillari tomonidan maromiga yetkazib ijro qilingan.
  8. Adibning qanday mukofotlari mavjud: 2021-yilda “Shuhrat” medali bilan taqdirlangan.
  9. Adibning so‘nggi chop etilgan kitobi (asari): 2023-yilda “O‘zbekiston” nashriyotida “Ko‘zmunchoq” nomli she’riy to‘plami chop qilingan.
  10. Adibning boshqa (qaysi) tillarga tarjima qilingan asarlari: “G‘iybatchi chumchuq” ertagi Ukraina Respublikasining adabiy nashrida e’lon qilingan. Shuningdek, bir turkum she’rlari “Juz o‘len” nomi bilan yosh o‘zbek shoirlari ijodidan namunalar asosida Qozog‘istonda chop qilingan kitobdan o‘rin olgan.
  11. Adib tarjima qilgan asarlar: Kolumbiyalik shoirlar – Leon De Greyff hamda Luis Vidaleslarning bir turkum she’riy asarlarini o‘zbek tiliga tarjima qilgan. Shuningdek, qozoq yosh shoirlari ijod namunalaridan tarkib topgan “Yuz she’r” nomli bayozga Gulmanat Avalxon qalamiga mansub turkum she’rlarni o‘zbek tiliga o‘girgan. “Kichkina shahzoda” filmidagi she’riy o‘rinlar hamda qo‘shiqlarni o‘zbek tiliga tarjima qilgan.
  12. Adibning ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalari:  Ijodiy telegram kanali.
  13. Adib hayoti va ijodi haqidagi kitob va ilmiy asarlar: O‘zbek bolalar adabiyotining yetuk tadqiqotchisi, professor Rahmatilla Barakayevning “Jonajonim she’riyat” kitobida shoir ijodi munosib tarzda e’tirof qilingan. Shuningdek, Samarqand davlat universiteti professori Hotam Umurov o‘zining ilmiy-adabiy kitobida Orif To‘xtashning bolalarga bag‘ishlab yozilgan quvnoq she’rlari tahliliga oid mulohazalar keltirilgan.Samarqand adabiy muhitidan poytaxt sari yo‘l olgan to‘rt ijodkor do‘st – Vohid Luqmon, Nodir Jonuzoq, G‘ayrat Sa’dulla va Orif To‘xtash ijodi haqida “Mehnat shuhrati” ordeni sohibi, taniqli jurnalist-adib hamda senator Farmon Toshev o‘zining “Toshkent ketgan to‘rtovlon” hamda “Jurnalistning noni qattiq” kitoblarida mufassal bayon qilgan.
Scroll to Top